Het is druk bij Het Gebouw. Kinderen lopen in en uit, een wand met foldermateriaal toont een grote variatie aan aanbod in de stad en aan een bemande balie is een bezoeker in gesprek met een medewerker. Het Gebouw is gevestigd in het hart van De Kooi, een wijk in Leiden Noord en biedt onderdak aan een school, een bibliotheek en verschillende maatschappelijke organisaties zoals SOL en Incluzio. Het is ook de thuisbasis van Leren met de Stad. Bij Leren met de Stad werken studenten aan echte maatschappelijke vraagstukken die leven in Leiden. Programmamedewerker Laura Dompeling, docentonderzoeker Coen Wirtz, stagiair Marwa en adviseur Daisy vertellen erover.

Groningen als good practice

Het concept van Leren met de Stad kwam voor het eerst ter sprake tijdens een symposium van Leiden Kennisstad. Piet-Hein van der Ploeg, adviseur externe samenwerking van de Hogeschool Leiden en programmaleider van Leren met de Stad, ondernam met Marieke van Haaren, programmamanager van Leren met de Stad -toen coördinator van het Honours College- en enkele collega’s van de gemeente Leiden, Hogeschool Leiden en de Universiteit Leiden een busreis naar WIJS Groningen om deze organisatie beter te leren kennen. In de twee uur durende terugreis werd het plan voor een Leidse samenwerking tussen onderwijsinstellingen om aan lokale vraagstukken te werken uitgedacht, naar het voorbeeld van Groningen.  

Samenwerking tussen hogeschool, universiteit en mbo

Leren met de Stad bestaat inmiddels zes jaar. Laura: ‘We maken met negentien andere grote universiteitssteden deel uit van de City Deal Kennis Maken, waarbij we ons inzetten kennis te delen, een rijke leeromgeving te creëren voor studenten en scholen en maatschappelijke vraagstukken aan te pakken. Leren met de Stad was in eerste instantie een samenwerking van de gemeente Leiden met Hogeschool Leiden en de Universiteit Leiden. Ongeveer twee jaar geleden is ook mboRijnland aangesloten. Studenten van de universiteit, de hogeschool en mboRijnland werken aan allerlei vraagstukken die spelen in de stad.’ Deze studenten gaan de uitdaging aan om de vragen vanuit meerdere vakgebieden aan te pakken en ontwikkelen vaardigheden als probleemoplossend handelen, interdisciplinair samenwerken, kritisch denken en reflecteren, in interactie met de samenleving.

Onderzoeksatelier

Coen Wirtz is docentonderzoeker bij Leren met de Stad. Hij is naast zijn baan als docent Psychologie Universiteit Leiden, ook begeleider van de verschillende studenten in wat binnen Leren met de Stad het Onderzoeksatelier wordt genoemd. De studenten die onderzoek doen bij Leren met de Stad -soms in het kader van afstuderen, soms in stagevorm-, komen wekelijks bij elkaar. De ene keer wordt er aandacht besteed aan het formuleren van een onderzoeksvraag, een volgende keer komen verschillende onderzoeksmethodes aan bod. Coen: ‘Het doel is elkaar te helpen en van elkaar te leren. Het is best een specifieke vorm van onderzoek doen: in de praktijk, in de wijk en het werkt goed die ervaring met elkaar te delen.’ Coen ziet veel voordelen in de manier waarop studenten binnen Leren met de Stad te werk gaan: ‘Ze zitten veel op school en zijn hiermee uit de collegebanken. Ze werken aan echte vraagstukken, ontwikkelen talenten, leren in de praktijk en hebben te maken met bewoners en sociale partners. Het is bovendien een goede voorbereiding op het toekomstige werkveld.’

In de stad, in de wijk   

Een van de doelen van Leren met de Stad is om studenten met verschillende achtergronden samen te brengen. Ze doen met elkaar onderzoek en voeren samen projecten uit. Meer dan tweehonderd studenten werken per semester vanuit verschillende perspectieven aan lokale vraagstukken. Coen: ‘Dat is vanaf het begin het doel geweest. Daarom zijn we ook gevestigd in Het Gebouw: dat bevindt zich midden in de stad, dicht bij verschillende maatschappelijke organisaties en bewoners.’ Leren met de Stad huist in een grote ruimte in het pand, waar momenteel zeker twintig studenten en stagiair(e)s werken aan opdrachten. Een deel van hen is alleen op de dinsdagen aanwezig om deel te nemen aan het Onderzoeksatelier, anderen zijn er meerdere dagen per week om te werken aan onderzoeken. Twee coördinatoren begeleiden de studenten bij hun werk en zorgen voor samenwerkingen met stadspartners.

Het onderzoek van Daisy

Op de website van Leren met de Stad kun je een vraagstuk indienen als bewoner, docent of onderzoeker of partner. Deze vraagstukken worden geschaard onder drie thema’s: gezondheid en welzijn, duurzaamheid & biodiversiteit en cultureel erfgoed. Daisy, student Toegepaste Psychologie aan de Hogeschool Leiden, woont in Leiden en heeft contact gezocht met Leren met de Stad om gelinkt te worden aan een van de uitstaande onderzoeksvragen: ‘Ik doe onderzoek voor stichting MOVE rond het aanbieden van groepstrajecten. Momenteel biedt deze organisatie in Leiden alleen individuele coachingtrajecten aan voor kinderen die van het basis- naar het voorgezet onderwijs gaan en die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Op andere locaties worden al wel groepstrajecten aangeboden en ik onderzoek waar de vrijwilligers van MOVE behoefte aan hebben om ook groepstrainingen te kunnen gaan aanbieden.’   

De stage van Marwa

Marwa loopt al sinds september 2024 stage bij Leren met de Stad. Ze studeert Sociaal Juridische Dienstverlening aan de Hogeschool Leiden en heeft verschillende taken binnen de organisatie: ‘Ik ben begonnen met Een Goede Buur voor bewoners die vragen hebben op sociaaljuridisch vlak. Dit initiatief van Incluzio loopt al langer in Het Gebouw en andere huizen van de buurt en is heel laagdrempelig; de vragen variëren en zijn niet altijd juridisch van aard. Soms heeft een bewoner een brief ontvangen maar begrijpt deze niet goed wat erin staat. Ik leg de inhoud dan in makkelijker taal uit.’ In de periode rond de belastingaangifte komen er soms wel tien mensen langs tijdens het spreekuur.

Volgend jaar focust Marwa zich helemaal op haar afstudeeronderzoek. Dan is ze op de dinsdagen aanwezig bij het Onderzoeksatelier en heeft ze vrijdag terugkomdag op school. Andere dagen werkt ze zelfstandig aan haar onderzoek over gezinsmigranten en de inburgeringsplicht.

Op de kalender van Leiden Nationale Onderwijsstad 

Wil je meer weten over de bevindingen van studenten die onderzoek gedaan hebben of stage hebben gelopen bij Leren met de Stad? Neem dan contact op met ploeg.vd.p@hsleiden.nl. Tot en met mei reist Presenteren met de Stad On Tour door Leiden, en kun je leren over alle maatschappelijke vraagstukken waaraan deze studenten hebben bijgedragen. Op 26 juni is iedereen welkom bij de Presenteren met de Stad-markt in Het Gebouw waar studenten hun resultaten laten zien. Check voor data de kalender van Leiden Nationale Onderwijsstad of kijk op www.nationaleonderwijsweek.nl.